აქ ცხოვრობდა გარსევან ჭავჭავაძე, რომელმაც 1783 წლის 24 ივლისს გეორგიევსკის ტრაქტატს მოაწერა ხელი იოანე ბაგრატიონთან ერთად. იგი იყო ერეკლე II-ის ელჩი რუსეთში. მეფე ერეკლემ უბოძა მას მამული ცივ გომბორის მთიდან კავკასიონის მთების სამხრეთ კალთამდე. ჭავჭავაძეთა გვარი კახეთში მეთვრამეტე საუკუნეში გადმოსახლდა. წინანდლის მამული მემკვიდრეობით მიიღო ქართული რომანტიზმის ფუძემდებელმა პოეტმა, საზოგადო მოღვაწემ ალექსანდრე ჭავჭავაძემ (1786—1846) იგი პეტერბურგში სამეფო კარზე გაიზარდა. იგი იყო ეკატერინე II-ისა და ალექსანდრე I-ი ს ნათლული. მუსიკოსი და ხელოვნების მოყვარული. ალექსანდრე ჭავჭავაძემ გადაწყვიტა 1835 წელს წინანდლის ახალი სახლისა და დეკორატიული პარკის მოწყობა. მას ოთხი შვილი, 14 შვილიშვილი და 31 შვილთაშვილი ყავდა. უფროსი ქალიშვილი ნინო ჭავჭავაძე რუსი პოეტის ალექსანდრე გრიბოედოვის მეუღლე იყო, მეორე - ეკატერინე ჭავჭავაძე სამეგრელოს უკანასკნელი მთავრის დავით დადიანის მეუღლე, ვაჟი - დავითი სამხედრო სამსახურში გენერალ
... კითხვის გაგრძელება »
სხვა ღვთისშვილთა შორის გამორჩეული ყოფილა ღონით, გამბედაობით და ჭიდაობითაც. ისიც, სხვა ღვთისშვილთა მსგავსად, ბოროტ ძალებთან - დევებთან, ქაჯებთან, ეშმაკებთან და მაცილებთან მებრძოლ ღვთაებაა. იგი იცავს, როგორც მისი მფარველობის ქვეშ მყოფ ადგილს, ასევე ყველა ადამიანს, ვინც შველას ითხოვს. ხალხური რწმენის მიხედვით, იახსარი განდევნის ბოროტ სულებს სულიერად დაავადებული ადამიანისგან და უბედური შემთხვევით (მეხის დაცემა, ზვავში მოყოლა და ა. შ.) გარდაცვლილთაგან. სხვა ღვთისშვილებისგან განსხვავებით, იახსარი ზეციურ მოციქულად ითვლება, რომელიც სვეტის ან ჯვრის სახით წარმოსდგებოდა. თავის საყმოს მიმართაც განსაკუთრებული გულისხმიერებით გამოირჩეოდა. იახსარს უფლება ჰქონდა მორიგე ღმერთთან პირისპირ წარმსდგარიყო და სათხოვარი გადაეცა. ახსარი მორიგესგან მშვილდ-ისრით იყო დაჯილდოებული.
იახსარის სალოცავები მრავლადაა თუშეთში, მთიულეთში, გუდამაყარში, ერწო-თიანეთში, ზოგადად, არაგვისა და ივრის ხეობაშია. დროთა განმავლობაში, კოპალასა და ი
... კითხვის გაგრძელება »
ნასოფლარში ემავალი ძეგლები ქაჩუს ციხე (ოთხი ციხე-სახლი და მინაშენი)
ადგილმდებარეობა
ძეგლი მდებარეობს საქართველოში, მცხეთა-მთიანეთის მხარეში, დუშეთის მუნიციპალიტეტში, ისტორიულ ხევსურეთში (პირიქითა), მდინარე არღუნისა ხეობაში, შატილიდან სამხრეთ-დასავლეთით 1.5 კილომეტრში.
ისტორიული მიმოხილვა, ლეგენდები და ზეპირსიტყვიერი გადმოცემები
ერთხელ ქაჩუს მტრის დიდი ჯარი შემოესია. ქაჩუვლები მედგრად დაუხვდნენ მომხდურებს და მათ ციხის აღების საშუალება არ მისცეს. მაშინ მტერმა მოძებნა წყარო, საიდანაც ციხეში მყოფთ წყალი ჰქონდათ გაყვანილი დ
... კითხვის გაგრძელება »
I. ციხე-სახლები ანუ ქვითკირები II. კოშკური საცხოვრებლები (იგივე ციხე-სახლი, სიმაღლეში უფრო დიდი) III. კალოიანი სახლები IV. საფეხვნო V. სამრევლო (ქალებისთვის განკუთვნილი სპეციალური ნაგებობები) VI. საბძლური, სალუდე
მნიშვნელოვანი და საინტერესო ინფორმაცია
შატილი საუკუნეების მანძილზე იცავდა საქართველოს ჩრდილოეთის ტომების (ჩეჩნების, ინგუშების და ნაწილობრივ დაღესტნლების) შემოსევისაგან. ციხე ქალაქებიდან ის ერთ–ერთი ყველაზე კარგად ორგანიზებული იყო და ძირითადად შემონახული სახით შემოგვრჩა.
ადგილმდებარეობა
სოფელი მდებარეობს საქართველოში, მცხეთა-მთიანეთის მხარეში, დუშეთის მუნიციპალიტეტში, ისტორიულ ხევსურეთში (პირიქითა), მდინარე არღუნის და შატილისწყლის (შატილურა) შესართავთან, არღუნის მარც
... კითხვის გაგრძელება »
I. ბორჩაშვილების ციხე-სახლი II. ბროლისკალოს წმინდა გიორგის ხატი III. თორღვაის კოშკი IV. თორღვაის ციხე-სახლი V. კოშკიანი ციხე-სახლი VI. ჩოლოყაანთ კოშკი
მნიშვნელოვანი და საინტერესო ინფორმაცია
უძველესი დროიდან წარმოადგენდა ერთ მთლიან საფორთიფიკაციო, სათავდაცვო სისტემას და ჩრდილოეთიდან საქართველოში მომავალი გზების დამცველ ავანპოსტს.
ადგილმდებარეობა
სოფელი მდებარეობს საქართველოში, მცხეთა-მთიანეთის მხარეში, დუშეთის მუნიციპალიტეტში, ისტორიულ ხევსურეთში (პირიქითა), მდინარე არდოტის (არდოტისწყალი) მარჯვენა ნაპირზე, სოფელ შატილიდან 12 კილომეტრში.
ისტორიული მიმოხილვა, ლეგენდები და ზეპირსიტყვიერი გადმოცემები
პირიქითა ხევსურეთის შემორჩენილი ნასახლარებიდან უძველესია. 1769 წ. გადაუწვავთ და ნანგრევე
... კითხვის გაგრძელება »
I. ბანურსახურავიანი ნაგებობები II. ოთკუთხა ნაგებობა III. სამაროვანი IV. აკლდამა V. მარიამწმიდის ეკლესია
მნიშვნელოვანი და საინტერესო ინფორმაცია
სავარაუდოდ, ანატორში პირიქითა ხევსურეთის ერთ–ერთი პირველი ეკლესია აშენდა.
ადგილმდებარეობა
სოფელი მდებარეობს საქართველოში, მცხეთა-მთიანეთის მხარეში, დუშეთის მუნიციპალიტეტში, ისტორიულ ხევსურეთში (პირიქითა), მდინარე არღუნისა და მუცოსწყლის შესართავთან, შატილიდან ჩრდილო-აღმოსავლეთით 2-3 კილომეტრში.
ისტორიული მიმოხილვა
ლეგენდები და ზეპირსიტყვიერი გადმოცემები
შატილიდან ჩრდილო-დასავლეთით ორ კილომეტრზე, ანატორელთა ნასოფლარშიც (ნანგრევებში), მიკვლეულ იქნა ოვალური წისქვილის ქვე
... კითხვის გაგრძელება »
2 აგვისტოს დედოფლისწყაროში ელიაობა აღინიშნება. დღესასწაულთან დაკავშირებით ელია ეზბეთელის სახელობის ტაძარში წირვა-ლოცვა აღევლინება.
ადგილობრივი მოსახლეობის გარკვეული ნაწილია, ტრადიციის მიხედვით, ღამე ელიას მთაზე ათევს.
ელიაობის აღნიშვნა უძველესი ტრადიციაა, რომელიც დროთა განმავლობაში სახალხო დღესასწაულად გადაიქცა და რელიგიური დატვირთვაც მიიღო. ელია ეზბეთელის ტაძარი, რომელიც ელიას მთაზე დგას, VI საუკუნით თარიღდება. ეკლესიის რესტავრაცია სამი წლის წინ, 2007 წელს განხორციელდა.
